Sulu söndürme sistemi, temel amacı; yangına erken tepki verilmesinin sağlanması ve yangının kontrol altına alınıp söndürülmesidir. Bu süreçte yangınla mücadelede birincil kaynak olarak su kullanılmaktadır. Sistem belirli bir su kaynağı, alarm vanaları ve ekipmanları, dağıtım boruları ve sprinkler başlıklarından oluşan bir yapıya sahiptir. Ülkemizde Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe giren “Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik” kapsamında aşağıda belirtilen yerlerde sulu söndürme sistemleri yapılması mecburidir.
Sulu Söndürme Sistemi
- Yapı yüksekliği 30.50 m’den fazla olan konut haricindeki bütün binalarda,
- Yapı yüksekliği 51.50 m’yi geçen konutlarda,
- Alanlarının toplamı 600 m²’den büyük olan kapalı otoparklarda ve 10’dan fazla aracın asansörle alındığı kapalı otoparklarda,
- Birden fazla katlı bir bina içerisindeki yatılan oda sayısı 100’ü veya yatak sayısı 200’ü geçen otellerde, yurtlarda, pansiyonlarda, misafirhanelerde ve yapı yüksekliği 21.50 m’den fazla olan bütün yataklı tesislerde,
- Toplam alanı 2000 m²’nin üzerinde olan katlı mağazalarda, alışveriş, ticaret ve eğlence yerlerinde,
- Toplam alanı 1000 m²’den fazla olan, kolay alevlenici ve parlayıcı madde üretilen veya bulundurulan yapılarda.
Sistem tasarımında “Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik” yönlendirmesiyle TS EN 12845 standardı kullanılmakta olup NFPA standartlarından da çokça yararlanılmaktadır.
Sulu söndürme sistemleri tasarlanacak olan ortamın özelliklerine göre dört farklı tipte olabilmektedir.
- Islak Borulu Sprinkler Sistemi
- Kuru Borulu Sprinkler Sistemi
- Baskın Tip Sprinkler Sistemi
- Ön Tepkimeli Sprinkler Sistemi
Islak Borulu Sprinkler Sistemi
Donma tehlikesinin olmadığı ortamlarda tercih edilmektedir. Bu tip sistemlerde dağıtım borularında su hazır olarak bekletilmektedir. Kullanılan sprinkler kapalı uçlu olup sistem çalıştığı takdirde boru tesisatında hazır olarak bekletilen su, açılacak olan sprinkler başlıklarından ortama tahliye edilmektedir.
Kuru Borulu Sprinkler Sistemi
Islak borulu sprinkler sistemlerine alternatif olarak geliştirilmiş sistemlerdir. Donma tehlikesinin olduğu ortamlarda tercih edilmektedir. Bu tip sistemlerde dağıtım boruları içerisinde basınçlandırılmış hava veya azot bulunmaktadır. Alarm vanası öncesine kadar su bekletilmektedir. Sistem devreye girdiği takdirde öncelikli olarak dağıtım borularında hazır olarak bekleyen hava veya azot ortama tahliye edilir ve ardından alarm vanasından boru tesisatına aktarılan su, sprinkler başlıklarından ortama tahliye olur.
Baskın Sprinkler Sistemi
Yangın algılamasının çok hızlı yapılması gereken ve suyun ortama vereceği zararları asgari düzeye indirilmesi gerekli alanlarda tercih edilmektedir. Baskın sprinkler sistemlerini ıslak borulu ve kuru borulu sistemlerden ayıran en önemli özellik sprinkler başlıklarının uçlarının açık şekilde monte edilmesi ve alarm vanasının devreye girmesiyle suyun ortama tüm sprinkler başlıklarından tahliye edilmesidir. Bunun için ortamda algılama sisteminden sinyal gelmesi beklenmektedir. Yayılımı yüksek ve hızlı olabilecek yangınlarda tüm alana koruma yapılması amaçlanmaktadır
Ön Tepkimeli Sprinkler Sistemi
Suyun kaza ile ortama tahliye edilmesi durumunda ciddi hasarlar verebileceği alanlarda tercih edilmektedir. Ön tepkimeli sprinkler sistemleri kendi içerisinde tek kitlemeli ve çift kitlemeleri sistemler olarak ikiye ayrılmaktadır.
Tek kitlemeli sistemlerde dağıtım boruları hava veya azot ile basınçlandırılır. Buna ek olarak algılama sistemi ile sistem izlenmektedir. Sistemin devreye girmesi için algılama sisteminden sinyal gelmesi veya sprinkler başlıklarının açılması yeterlidir. Sprinkler başlıkları açıldığı takdirde alarm vanası açılarak boru dağıtım tesisatına su akışı sağlanır. Eğer sprinkler başlıkları açılmaz fakat algılama sisteminden alarm gelirse vana açılıp tesisata su akışı sağlanırsa boru tesisatı su ile dolu şekilde sprinkler başlıklarının açılmasını bekler.
Çift kitlemeli sprinkler sistemlerinde dağıtım boruları aynı şekilde hava veya azot ile basınçlandırılır. Algılama sistemi ile de sistem desteklenmektedir. Sistemin devreye girmesi için algılama sisteminden sinyal gelmesi ve sprinkler başlıklarının açılması gerekir. Bu iki durum gerçekleşmediği durumda alarm vanası kapalı konumda bekler ve dağıtım borularına su akışını engeller.